Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się nad tym, jak wszechobecne jest myślenie? Niekiedy nawet możesz nie zdawać sobie sprawy z tego procesu. Tak jak rytmiczny szum grzejnika wprawia w ruch powietrze w całym pokoju, tak samo umysł nieustannie drga, robiąc wszystko to, do czego został zaprojektowany w drodze ewolucji: kategoryzuje, przewiduje, wyjaśnia, porównuje, martwi się, osądza itd. Tak jak nie zauważasz na co dzień szumu grzejnika, tak samo możesz przez długi czas nie zauważać nieustannej pracy własnego umysłu.
Nie zastanawiaj się nad problemem, myśl o rozwiązaniu
~Terry Goodkind
Zadaniem twojego umysłu jest chronić cię zagrożeniami oraz pomagać ci przetrwać. Udaje mu się to osiągnąć, dzięki ciągłemu kategoryzowaniu, aktualnych wydarzeń, odnoszeniu ich do analiz z przeszłości i przewidywaniu przyszłości, a także ocenianiu tego, co zostało lub mogłoby zostać uzyskane przez określone działanie. Czy ci się to podoba czy nie, w twojej czaszce mieści się „generator myśli”, niestrudzenie od rana do nocy odnoszący jedno zdarzenie do drugiego.
Jak radzić sobie z gonitwą myśli, myślami powodującymi cierpienie?
Jeśli zamierzasz zmienić myślenie, które powoduje u ciebie dyskomfort psychiczny, to najpierw musisz uchwycić „proces myślowy w działaniu”. W przeciwnym razie będziesz stale doświadczał niezbyt przyjemnych rezultatów behawioralnych – ulegania perswazji własnych myśli; czyli będziesz miał skłonność do traktowania ich jako prawdy objawionej i nie zauważysz ich krytycznego nasilenia, które może być źródłem destrukcyjnego oddziaływania.
Wesoła myśl jest niczym wiosna. Otwiera pąki natury ludzkiej
~ Jean-Paul Sartre
Aaron Beck, ojciec terapii poznawczej, użył określenia dystansowanie w odniesieniu do procesu obiektywnego postrzegania tego, co myśli dana osoba. W podejściu Becka, tak w większości terapii mających poparcie naukowe, dystansowanie stanowi dopiero pierwszy krok do ceny i kwestionowania myśli. Psycholodzy wykorzystują tę metodę, do nauczenia pacjentów wychwytywania błędów logicznych, szukania nowych dowodów, a także zmiany emocjonalnie niepokojących myśli.
Tym czego powinieneś się nauczyć jest patrzenie na myśli, a nie z perspektywy myśli. Innymi słowami: zauważ myśl, nie musisz się do niej stosować, ani sprzeciwiać – odnotuj ją, tak jak zauważasz temperaturę w pokoju, dźwięk z głośnika czy zapach unoszący się w powietrzu. Obecność myśli sama w sobie nie oznacza, że musisz z nią cokolwiek robić, myśl nie świadczy w żaden sposób o tobie – liczy się jedynie to, czy zauważasz swój proces myślowy czy nie.
Kolejnym krokiem jest nauczenie się łapania własnych myśli „w locie”, w czasie rzeczywistym. Mimo, że nieustannie myślisz, zapewne tylko od czasu do czasu… zauważasz, że myślisz. Wszystko co pojawia się naturalnie i występuje często, schodzi zazwyczaj na dalszy plan. Jak często zauważasz, że mrugasz oczami?
O czym teraz myślisz?
Zanim przejdziesz do dalszej części artykułu, spróbuj wykonać następujące ćwiczenie. Weź kartkę i długopis, spisz wszystkie myśli, które w tej chwili chodzą ci po głowie. Poświęć na to ćwiczenie kilka minut i zanotuj wszystkie myśli, które się pojawią.
Po wykonaniu ćwiczenia odpowiedz na następujące pytania:
- Co zauważyłeś?
- Ile myśli udało ci się opisać?
- Czy podczas notowania pojawiały się też inne refleksje, dotyczące pojawiającej się myśli?
- Jeśli utknąłeś i pomyślałeś: „O niczym nie myślę”, to czy zauważyłeś, że to też była myśl?
Prawdopodobnie spisane myśli, które pojawiły się w ciągu chwil zajęły dużo miejsca na kartce. Zastanów się co to oznacza. Skoro przez kilka minut zaobserwowałeś stały strumień myśli, to czy inne chwile są do nich podobne?
Optymalizacja myślowa
Niemożliwe jest zaprzestanie myślenia, zwłaszcza zamierzone. Kiedy robisz coś celowo, tworzysz neuronalną ścieżkę (regułę) i próbujesz (za) nią podążyć. Gdy więc usiłujesz świadomie przestać myśleć, tworzysz następującą myśl: „Nie powinienem myśleć żadnej myśli” i starasz się ją zrealizować. Niestety, ta sama ścieżka sama w sobie jest… myślą, więc ów proces tylko z ciebie drwi.
Podstawowym nawykiem umysłu, który powinieneś rozbroić dla własnego dobra, jest odejście od „dosłownego” traktowania myśli. Jeśli myśli są tym, „czym mówią, że są” to każde doświadczenie, które może zaprogramować myśl, może również kontrolować twoje zachowanie.
Jeżeli myślisz, że coś możesz lub czegoś nie możesz, za każdym razem masz rację
~Henry Ford
Kiedy traktujesz swoje myśli dosłownie, zdajesz się na łaskę każdego przypadkowego doświadczenia, jakie przynosi życie. Włącz świadomość, zdystansuj się do swoich myśli. PS. Jeśli myślisz i jednocześnie obserwujesz swój proces myślowy, to skąd tak naprawdę myśli się biorą?
Komentując, udostępniając (poniżej szybka opcja), “lajkując” doceniasz moją pracę i pomagasz dotrzeć temu artykułowi do większej liczby osób – DZIĘKUJĘ <3
Zainteresowanym tematem wzmacniania odporności polecam książkę “W pułapce myśli”, Steven C. Hayes, Spencer Smith wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
