Czy podczas spotkań rodzinnych czujesz się wyobcowany i samotny? Czy jesteś w stanie wskazać wielu przyjaciół z dawnych lat, z którymi nie masz już żadnego kontaktu? Czy masz problem z utrzymaniem „poważnego” związku? Czy twoje życie zawodowe cechuje ciągle tarcia z szefem i ze współpracownikami? Jeśli na większość tych pytań odpowiedziałeś twierdząco, to możesz mieć trudności z układaniem sobie relacji z ludźmi.

Na czym polegają problemy interpersonalne?

Problemy interpersonalne to po prostu nawracające problemy w relacjach z ludźmi. Są to trudności w układaniu sobie stosunków z rodziną, przyjaciółmi, partnerem, kolegami, współpracownikami i innymi osobami, które utrzymują się od dawna, występują często i zwykle wskazują mniej więcej taki sam wzorzec.

Przykład

Mam na imię June, 48 lat. Jestem agentką nieruchomości. Z moim trzecim mężem Benem ciągle się kłóciłam. Ben skarżył się, że jestem zbyt negatywnie nastawiona i niedostępna emocjonalnie. Mnie z kolei wydawało się, że on natarczywie domaga się uwagi i miłości, jest zaborczy, uwieszony na mnie. Czułam, że w jego obecności się duszę. Ale nie chciałam rozwodu. Przede wszystkim nie byłam w stanie sama opłacić czynszu i ubezpieczenia zdrowotnego. Sytuacja na rynku nieruchomości była fatalna i prowizja jaką dostawałam, nie starczała na godne życie. Nie potrafiłam nawiązać relacji z klientami i nie udawało mi się, tak jak innym agentom z mojego biura pozyskać grupy klientów, którzy by do mnie wracali.
Jeśli chodzi o przyjaciółki, tak na prawdę miałam tylko jedną. Margie, która zajmowała się wyceną nieruchomości w naszym biurze. Popijając margaritę, śmiałyśmy się ze wszystkich znanych nam przedstawicieli lokalnego światka biznesu. Życie z Benem w końcu stało się tak nieznośne, że postanowiliśmy się rozstać na jakiś czas. Margie pozwoliła mi wprowadzić do siebie. Na początku wszystko było w porządku, ale po mniej więcej dwóch tygodniach zaczęłyśmy sobie działać na nerwy i Margie w końcu powiedziała, że mszę się wynieść.

Co wywołuje problemy interpersonalne?

Przyczyną problemów interpersonalnych są nieadaptacyjne strategie radzenia sobie, czyli niezbyt pomocne sposoby, jakie zazwyczaj stosujemy, by radzić sobie ze stresem w relacjach międzyludzkich. Na przykład June, gdy jej mąż zarzucał jej, że jest zimna i zdystansowana, radziła sobie ze stresem interpersonalnym atakując Bena i oskarżając go o to, iż ja przytłacza i próbuje kontrolować każdy aspekt ich związku.

Atakowanie to jedna z nieadaptacyjnych strategii radzenia sobie, która może prowadzić do powstania problemów interpersonalnych. Inną taktyką obieraną w obliczu krytyki jest wycofanie. Dana osoba wycofuje się z sytuacji i relacji, po prostu ignorując krytykę, odmawiając rozmowy o tejże krytyce, zmieniając temat lub wychodząc z pomieszczenia. Uczepienie się to kolejna strategia stosowana przez ludzi do radzenia sobie ze stresem w relacjach międzyludzkich. Dana osoba nadmiernie uzależnia się od tego, kogo kocha i twierdzi, że nie może bez niego żyć. Jest to swego rodzaju szantaż emocjonalny, komunikat w rodzaju: „Jeśli mnie opuścisz, to się załamię”.
Jeszcze innym niewłaściwym sposobem radzenia sobie jest obwinianie. June mogła obwiniać męża o dystans między nimi, oskarżając go, że Ben ją od siebie odpycha. Być może radziła sobie ze stresem wywołanym jego narzekaniem także w ten sposób, że poddawała się i natychmiast przyznawała: „Masz rację. Przepraszam. Będę się bardziej starała”, nie mając zamiaru się zmienić, a jedynie pragnąc szybko zakończyć nieprzyjemną sytuację.

Skąd biorą się tego rodzaju nieadaptacyjne strategie radzenia sobie? Wielu z nich uczymy się w dzieciństwie – pomagają nam przetrwać różnego rodzaju sytuacje rodzinne. Na przykład dziecko, dla własnego bezpieczeństwa poddaje się woli dominującego rodzica. W kontakcie ze zdystansowanym emocjonalnie ojcem, z obawy przed porzuceniem, reaguje wycofaniem bądź uczepieniem się i nadmierna uległością. Niekiedy dzieci się strategii radzenia sobie poprzez naśladowanie postaw zaobserwowanych u rodziców: atakują, gdy czują strach, lub obwiniają innych, gdy czują się skrzywdzone.Niektórych strategii radzenia sobie uczymy się na późniejszych etapach życia – ponieważ określone zachowanie sprawdziło się w jakiejś sytuacji, zaczynamy je powtarzać. Na przykład Rick już w szkole podstawowej zauważył, że dzięki opowiadaniu dowcipów i rozśmieszaniu kolegów może uniknąć dręczenia z ich strony i skupić na sobie uwagę. Stał się klasowym błaznem, reagując na na wszelkiego rodzaju stres w sytuacjach społecznych dowcipnymi uwagami. Niestety w dorosłym życiu przekonał się, że potrzebuje czegoś więcej niż humor i dowcip, aby radzić sobie w małżeństwie i pracy.

Miejsce z mojej ulubionej formy pracy, Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach:
„Jeśli coś działa, rób tego więcej.
Jeśli coś nie działa, rób coś innego.
Jeśli coś się nie zepsuło, nie naprawiaj.
Nie komplikuj. Życie jest naprawdę proste”

Problem ze wszystkimi nieadaptacyjnymi strategiami radzenia sobie polega właśnie na tym, że na krótką metę są nieco pomocne, chronią cię przed stresem w relacjach z pewnymi osobami, więc wciąż je stosujesz. Z czasem jednak przekształcają się w nieelastyczne, utrwalone wzorce zachowań – zaczynasz reagować w ten sam sposób we wszystkich sytuacjach społecznych. Niewłaściwe strategie radzenia sobie zostają uogólnione i utrwalone. W dorosłym życiu próbujesz w kontaktach z przyjaciółmi, z sympatią, ze współmałżonkiem lub z szefem postępować w taki sam sposób w jaki,odnosiłeś się do rodziców lub rówieśników, kiedy byłeś w trzeciej klasie podstawówki. Jednak to co dawniej sprawdzało się marginalnie, dziś działa fatalnie. Krótkoterminowa strategia stała się długofalowym problemem. Musisz zatem zmienić strategie radzenia sobie.

Ludzie zachowują się tak, jak się tego nauczyli.

Dlaczego trudno wykorzenić nieadaptacyjne strategie radzenia sobie?

Skoro wspomniane sposoby reagowania w kontaktach z ludźmi są tak nieproduktywne to dlaczego tak trudno je zmienić? Dlatego, że nieadaptacyjne strategie radzenia sobie nie są zwykłymi nawykami wzmocnionymi częstym powtarzaniem. Strategie te powstają na głębszym poziomie, mają swoje źródło w niemal podświadomych przekonaniach zwanych schematami. Schematy to głęboko zakorzenione, podstawowe przekonania dotyczące tego, kim jesteś i natury twoich relacji z innymi ludźmi. Oto kilka typowych schematów, które mogą prowadzić do powstania problemów interpersonalnych:

„Ludzie zawsze mnie opuszczają”

„Niebezpiecznie jest za bardzo wierzyć innym”

„Tak naprawdę mój los nikogo nie obchodzi, nikt nie daje mi tego czego potrzebuję”

„Coś jest ze mną nie w porządku”

„Nigdzie nie przynależę”

„Nie potrafię o siebie zadbać, potrzebuję kogoś kto mi pomoże”

„potrzeby innych są ważniejsze niż moje – muszę przedkładać je nad własne”

„Muszę funkcjonować na najwyższych obrotach. Błędy są niedopuszczalne”

„Zadowoli mnie tylko najlepszy wynik”

„Nie uda mi się”

Schematy są głęboko zakorzenione. Utrzymują się, gdyż pomagają ci zrozumieć świat i organizować swoje życie. Schemat typu „Niebezpiecznie jest za bardzo ufać innym” może służyć jako wskazówka w wielu różnych sytuacjach, pozwalając ci zachować poczucie bezpieczeństwa, niezależności, siły – przynajmniej na krótką metę, dopóki samotność i izolacja nie doprowadzą cię do chronicznej depresji i rozgoryczenia.

Jak poradzić sobie z problemami w relacjach międzyludzkich?

Aby pozbyć się problemów interpersonalnych, musisz wyznaczyć sobie i zrealizować cztery podstawowe cele. Po pierwsze musisz zmienić zmienić kłopotliwe zachowania, takie jak przechwalanie się, nadmierne krytykowanie lub atakowanie innych. Po drugie, aby nauczyć się dogadywania z różnymi ludźmi, musisz rozwinąć elastyczność behawioralną, czyli opanować zestaw reakcji społecznych, które możesz stosować w różnych sytuacjach. Po trzecie, musisz odciąć się od negatywnych autodestrukcyjnych przekonań na temat siebie i innych ludzi. Po czwarte, musisz przestać unikać sytuacji towarzyskich, w których nie czujesz się komfortowo.

Aby osiągnąć swój cel musisz:

Odkryć własne schematy.
Rozpoznać stosowanie nieadaptacyjnych strategii radzenia sobie.
Rozpoznać swoje najważniejsze wartości dotyczące relacji z ludźmi.
Nauczyć się obserwowania i akceptowania bólu wywołanego schematem bez działania pod jego dyktando.
Nauczyć się dystansować od bolesnych myśli wywołanych schematem.
Przełożyć wartości, które chcesz realizować w relacjach z ludźmi na działanie

Zostaw w komentarzu informację czy ten artykuł był dla ciebie przydatny. Możesz go również ocenić, klikając w gwiazdki pod artykułem. Komentując, udostępniając (poniżej szybka opcja), “lajkując” doceniasz moją pracę i pomagasz dotrzeć temu artykułowi do większej liczby osób. DZIĘKUJĘ <3

Artykuł na podstawie książki: Avigail Lev , Matthew McKay , Michelle Skeen , Patrick Fanning, “RELACJE NA HUŚTAWCE Jak uwolnić się od negatywnych wzorców zachowań?” wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

relacje na hustawce