Terapia schematów – zrozumieć schematy

Schemat to określony sposób patrzenia na świat, do którego nawykliśmy. Na przykład depresję charakteryzują schematy z motywami utraty, pozbawienia czegoś i porażki; lęk cechuje się schematami świadczącymi o zagrożeniu lub strachem przed niepowodzeniem, złość to schematy, w których treści dominują zniewaga, upokorzenie oraz łamanie zasad. Badania nad osobowością sugerują, że motywy związane z depresją, lękiem lub złością są kwestią indywidualną i są różne u rozmaitych osób. (więcej…)

Czytaj dalejTerapia schematów – zrozumieć schematy

Triada poznawcza Becka – poznawcze podłoże depresji

Triada poznawcza Becka – poznawcze podłoże depresji

Depresja jest zaburzeniem nastroju, które uniemożliwia osobom chorym prowadzenie „normalnego życia”, funkcjonowania  w pracy, społeczeństwie oraz rodzinie. Seligman (1973) określił depresję „przeziębieniem psychologii” ze względu na częstotliwość występowania. W tym artykule przybliżę Ci jeden z modeli, który wyjaśnia jakie funkcje poznawcze prowadzą do rozwoju depresji –  triadę poznawczą Aarona Becka.

Jakie objawy ma osoba cierpiąca na depresję?

Depresja przejawia się w bardzo niejednorodny sposób. Dlatego mówimy o całym spektrum, które obejmuje na przykład dużą depresję, dystymię, zaburzenie depresyjne wywołane lekami lub inne schorzenia. Zgodnie z DSM-V (Podręcznik diagnostyczny i statystyczny chorób psychicznych), aby uznać, że dana osoba spełnia kryteria dużej depresji, nastrój depresyjny powinien być odczuwany przez co najmniej dwa tygodnie. Ponadto musi mu towarzyszyć pięć lub więcej z następujących objawów:

  • Przygnębienie
  • Zmniejszone zainteresowanie czynnościami, które do tej pory sprawiały przyjemność
  • Zmieniony apetyt: osoba przejada się lub ledwo je
  • Bezsenność lub nadmierna senność
  • Zaburzenia psychomotoryczne
  • Brak energii
  • Poczucie winy lub bezwartościowości
  • Upośledzenie funkcji poznawczych, nieuwaga lub trudności w podejmowaniu decyzji
  • Powtarzające się myśli o śmierci lub myśli samobójcze

Te objawy powodują znaczący dyskomfort w różnych obszarach życia, takich jak: praca, życie osobiste czy społeczne. Osoba w depresji jest zwykle tak pogrążona w smutku, że choroba całkowicie warunkuje jej życie.

Poznawcze wyjaśnienie depresji

Aaron Beck, jeden z ojców psychologii poznawczej, badał dogłębnie schematy myślowe i systemy ludzkich wierzeń. Beck rozpoczął naukę psychoanalizy, ale szybko zdał sobie sprawę, że to właśnie zniekształcone negatywne myśli były odpowiedzialne za zły nastrój osób z depresją. W konsekwencji swoich obserwacji, Beck zaproponował model poznawczy wyjaśniający rozwój zaburzenia depresyjnego.

Dla Becka triada poznawcza opiera się na trzech fundamentalnych aspektach: negatywnej wizji siebie, świata i przyszłości.

Według Becka główna zmiana, której doświadczają osoby z depresją, polega na tym, że nie przetwarzają one odpowiednio informacji. Wierzenia i myśli ludzi cierpiących z powodu depresji obciążone są chorobą, jednak osoby te nie są świadome własnego, zniekształconego postrzegania świata. Swoje postrzeganie uważają raczej za rzecz oczywistą i budują swoje życie wokół zniekształconych chorobą sposobów myślenia. Beck (1967) zidentyfikował trzy mechanizmy poznawcze, które według niego przyczyniają się do rozwoju depresji:

  1. Błędy w poznawcze (tj. błędne przetwarzanie informacji)
  2. Negatywne auto-schematy
  3. Triada kognitywna (negatywne automatyczne myślenie)

(więcej…)

Czytaj dalejTriada poznawcza Becka – poznawcze podłoże depresji

Terapia schematów – praca z schematami zachowań

Terapia schematów cieszy się coraz większą popularnością dzięki potwierdzonej empirycznie skuteczności. Daje nadzieję na poradzenie sobie z problemami psychologicznymi, takimi jak nawracające trudności w bliskich relacjach czy wymagające przepracowania bolesne wspomnienia i wzorce zachowań z dzieciństwa. Terapia schematów ma jeszcze jeden niewątpliwy atut: przybliża realny powrót do zdrowia. I nie chodzi tu tylko o pozbycie się uciążliwych objawów, ale o stworzenie warunków do lepszego, satysfakcjonującego życia.
(więcej…)

Czytaj dalejTerapia schematów – praca z schematami zachowań