Teoria przywiązania

Teoria przywiązania odgrywa obecnie istotną rolę w większości modeli terapii. Uznaje ona fakt, że w ciągu pierwszych osiemnastu miesięcy życia w mózgu człowieka zachodzą ważne procesy rozwojowe. W momencie narodzin mózg dziecka jest niedojrzały, więc niczym wosk poddaje się formowaniu przez opiekunów. Jeśli podstawowa dziecięca potrzeba przywiązania zostaje zaspokojona, u dziecka rozwija się bezpieczny styl przywiązania, który utrzyma się przez resztę życia. W innym wypadku powstanie przywiązanie pozabezpieczne.

Teoria przywiązania a rozwój psychiczny

Oto pytania dotyczące systemu rodzinnego, które pomogą ci ocenić twój styl przywiązania oraz poziom poczucia bezpieczeństwa i ufności do ludzi:
1. Czy twoja rodzina była stabilna?
2. Który z członków rodziny był ci najbliższy?
3. Kto zaspokajał twoje potrzeby?
4. Co z innymi członkami rodziny, w tym dziadkami, ciotkami i wujami?
5. Jak opisałbyś/opisałabyś swoje najwcześniejsze dziecięce doświadczenia z rodzicami?
6. Czy zasadniczo czułeś się bezpieczny / czułaś się bezpieczna?
7. Czy zawsze ktoś był w pobliżu, gdy potrzebowałeś/potrzebowałaś wsparcia?
8. Czy na osobach z twego otoczenia można było polegać, czy też czasem były obecne, a czasem niedostępne?
9. Czy nastrój twoich opiekunów zmieniał się gwałtownie?
10. Czy ich zachowanie wobec ciebie było przewidywalne?
11. Czy opiekunowie byli z tobą szczerzy, czy czasem cię okłamywali?

Wzorce przywiązania

Wzorce przywiązania opisano na podstawie badań niemowląt. Okazało się, że małe dzieci na różne sposoby nawiązują z dorosłymi kontakt emocjonalny. O stylach przywiązania możesz myśleć w kategoriach nawiązywania więzi emocjonalnej z opiekunami. Teoretycy wyróżnili następujące style przywiązania:

Styl A — unikający. Osoba dobrze się czuje, będąc sama. Do zaspokajania osobistych potrzeb wykorzystuje własne zasoby. Podstawowe przekonanie może brzmieć następująco: „Lepiej polegać na sobie niż kogoś potrzebować!”.

Styl B – zdrowy. Osoba wykazuje odpowiednią stabilność w relacjach, by w elastyczny sposób polegać na innych albo na samej sobie.

Styl C — ambiwalentny. Osoba musi przywiązywać się do innych, ponieważ nie ufa sobie, jeśli chodzi o zasoby konieczne do samoregulacji. Podstawowe przekonanie może brzmieć następująco: „Trzeba się starać, by ludzie cię polubili, ale nigdy nie można im w pełni ufać!”.

Styl D – mieszany (zdezorganizowany). Osoba wykazuje niejednorodny styl przywiązania, a jej reakcje i zachowania cechują się niewielką spójnością wewnętrzną. Takie przywiązanie jest powszechne u ludzi, którzy w dzieciństwie przeżyli traumę lub byli bardzo poważnie zaniedbywani. Ich nastrój i zachowanie często zmieniają się w sposób nieprzewidywalny.

Czy masz dzieci? Albo młodszych krewnych? Jaki styl przywiązania możesz zaobserwować u przedstawicieli kolejnego pokolenia twojej rodziny?

Teoria przywiązania w terapii

W jaki sposób teoria przywiązania jest wykorzystywana w terapii? Odpowiedź na to pytanie jest prosta. Dobra teoria wyjaśnia to, co w danej chwili pozostaje niejasne. Wskazuje powtarzalny wzorzec i ostatecznie zapewnia poczucie sensu, który wiąże ze sobą pozornie niepowiązane „fakty”. Teoria przywiązania pozwala lepiej zrozumieć obecne wzorce zachowania, mające źródło we wczesnym doświadczeniach z dzieciństwa. Tak więc pojęcie schematu jest bardzo podobne do pojęcia przywiązania. Utrwalone schematy wywierają duży wpływ na nasze obecne zachowanie.

Udostępniając (poniżej szybka opcja), “lajkując” pomagasz dotrzeć temu artykułowi do większej liczby osób. Jeśli możesz podziel się tym artykułem ze znajomymi.

Artykuł na podstawie “Emocjonalne pułapki w związkach” Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego