Terapia schematów cieszy się coraz większą popularnością dzięki potwierdzonej empirycznie skuteczności. Daje nadzieję na poradzenie sobie z problemami psychologicznymi, takimi jak nawracające trudności w bliskich relacjach czy wymagające przepracowania bolesne wspomnienia i wzorce zachowań z dzieciństwa. Terapia schematów ma jeszcze jeden niewątpliwy atut: przybliża realny powrót do zdrowia. I nie chodzi tu tylko o pozbycie się uciążliwych objawów, ale o stworzenie warunków do lepszego, satysfakcjonującego życia.
Czym jest terapia schematów?
Twórcą terapii schematów jest amerykański psycholog dr Jeffrey E. Young. Po raz pierwszy zaczął eksperymentować z jej koncepcjami w 1980 roku. Przeszkolony w terapii kognitywnej, odkrył, że używanie tego, czego go nauczono, pomogło pacjentom z depresją, ale niekoniecznie tym, którzy zmagają się z zaburzeniami osobowości. Zaczął więc dodawać do swojej pracy inne elementy, w tym elementy terapii psychodynamicznej i teorii przywiązania. Techniki poznawcze sprawiały, że jego klienci pracując nad zmianą sposobu dokonywania wyborów w teraźniejszości, mogli popatrzeć na swoje dzieciństwo i dowiedzieć się, skąd wzięła się ich skłonność do sabotujących wzorców. Ta kombinacja różnych nurtów okazała się niezwykle skuteczna. Następnym krokiem rozwoju terapii schematów było wprowadzenie elementów terapii Gestalt, która różni się całkowicie od terapii kognitywnych i psychodynamicznych. Terapia Gestalt koncentruje się na przeniesieniu klienta poza logikę do stanu, w którym może on prowokować i przetwarzać emocje, które są pochowane w podświadomości.
Terapia schematów rozwinęła się zatem w modalność, dzięki której klienci rozumieją, dlaczego zachowują się w sposób, w jaki zachowują (psychodynamika / przywiązanie), kontaktują się ze swoimi uczuciami i osiągają ulgę emocjonalną (gestalt), i czerpią korzyści z uczenia się praktycznych, aktywnych sposobów lepszego dokonywania wyborów dla siebie w przyszłości (kognitywne).
Czym są „schematy”?
U podstaw terapii schematów leży idea, że wszyscy mamy pewne „motywy życia”, wzorce, które odtwarzamy. Rozwinęły się one w dzieciństwie, a następnie powtarzają się przez całe nasze życie, chyba że stajemy się ich świadomi i pracujemy nad zmianą. Są one znane jako „schematy” lub „pułapki życiowe” (o pułapkach życiowych przeczytasz w kategorii wpisów: Pułapki umysłu). Schematy są w pewnym sensie mechanizmami radzenia sobie – istnieją, ponieważ nasze podstawowe potrzeby emocjonalne nie były zaspokajane w dzieciństwie, wytworzyliśmy więc schematy, aby pomóc sobie przetrwać. W rzeczywistości każdy schemat reprezentuje niespełnioną potrzebę. Schemat porzucenia, na przykład, może być postrzegany jako niezaspokojona potrzeba poczucia bezpieczeństwa i opieki. Zrozumienie schematów lub „pułapek życiowych” oznacza, że możesz nie tylko uświadomić sobie swoje wzorce zachowania i postrzegania, ale także rozwinąć zrozumienie i współczucie dla osób w twoim otoczeniu.
W czym może pomóc terapia schematów?
Terapia schematów pomaga w przypadku problemów, które swoje źródło mają w dzieciństwie, takich jak:
- depresja
- problemy z zarządzaniem gniewem
- niska samo ocena
- problemy z relacjami
- strach przed intymnością
- współzależność
Obecnie terapia schematów jest również wykorzystywana do pracy z parami, jako forma doradztwa w zakresie relacji. Pomaga każdemu z partnerów rozpoznać pułapkę życiową i zobaczyć, w jaki sposób oddziałuje na jego funkcjonowanie w związku.
Lepsza droga naprzód?
Podczas gdy tradycyjne formy terapii, mogą nadać ci etykietkę zaburzeń osobowości w taki sposób, że poczujesz się „ograniczony i niewystarczający”, terapia schematów przedstawia jasną listę wzorów postępowania, do których, każdy może się odnieść. To w jaki sposób teraz funkcjonujesz, zostało uwarunkowane, w dzieciństwie wykształciłeś schematy, które pomogły ci przetrwać. Uświadomienie tego otwiera drzwi do zrozumienia i prawdziwej zmiany.
Praca z psychologiem, pomoże ci rozpoznać dysfunkcyjne sposoby postrzegania rzeczywistości i wzorce zachowań. Dzięki relacji terapeutycznej, możesz odzyskać kontakt ze swoimi prawdziwymi uczuciami oraz zaspokajać swoje emocjonalne potrzeby w sposób zdrowszy niż obecny.
Komentując, udostępniając (poniżej szybka opcja), “lajkując” doceniasz moją pracę i pomagasz dotrzeć temu artykułowi do większej liczby osób – DZIĘKUJĘ <3
Artykuł na podstawie „Terapia schematów. Przewodnik praktyka„, J. E. Young, J. S. Klosko oraz „Terapia schematów w praktyce. Praca z trybami schematów” A. Arntz, G. Jacob wydawnictwa Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Sp. z o.o.