Jak radzić sobie z „toksycznymi ludźmi”?

Być może masz to nieszczęście i w twoim otoczeniu przebywa osoba, która sprawia, że ​​czujesz się emocjonalnie gorzej po interakcji z nią. Może to być manipulujący członek rodziny, może być nim też współpracownik, który nie może przestać narzekać na każdą drobiazg. Relacje z osobami, które „wysysają z ciebie życie” czy też sprawiają, że popadasz w przygnębienie często określa się jako „toksyczne” a relację, którą tworzycie jako „relację toksyczną”. Ważne jest jednak, by pamiętać, że ten termin nie jest zakorzeniony w psychologii i nie ma prostej definicji. Jeśli masz trudności z radzeniem sobie z kimś w swoim życiu, pomocne jest rozpoczęcie od zidentyfikowania problematycznych zachowań.

Objawy toksycznej relacji

Dość łatwo można przypiąć łatkę „toksyczności” do osoby, z którą mamy nie po drodze. Jednak po jakich konkretnie zachowaniach czy cechach możemy ją „zdiagnozować”? Możemy wyróżnić kilka kluczowych oznak, które przemawiają o toksyczności osoby, z którą mamy do czynienia:

• samolubstwo lub egocentryzm
• manipulacja i inne nadużycia emocjonalne
• nieuczciwość i oszustwo
• trudności w okazywaniu współczucia innym
• skłonność do tworzenia dramatów lub konfliktów

Brzmi znajomo? Jeśli w twoim otoczeniu przebywa osoba, która przejawia wyżej wymienione cechy przeczytaj wskazówki, jak reagować na tego typu zachowania.

Zachowaj trzeźwy osąd

Zdarzają się ludzie mają tendencję do postrzegania siebie jako ofiary w każdej sytuacji. Jeśli zawiodą i poniosą porażkę, mogą zrzucić winę na kogoś innego lub opowiedzieć historię, która przedstawia ich w bardziej pozytywnym świetle. Możesz czuć pokusę przytaknięcia ich „wersji zdarzeń”, aby zapobiec wybuchowi złości. Może się to wydawać najbezpieczniejszą opcją, ale może też zachęcić tę osobę do postrzegania Cię jako osoby wspierającej. Zamiast tego spróbuj z szacunkiem nie zgodzić się, jeśli fakty pokazują inny obraz niż stara się go namalować osoba go przedstawiająca. Możesz powiedzieć: „Postrzegam tę sytuację inaczej” i opisać, co wydarzyło się według ciebie. Trzymaj się faktów, bez oskarżeń.

Twoja niezgoda może wywołać zdenerwowanie, ale może również zmniejszyć szanse, że będziesz po raz kolejny mieszany w cudzą walkę z niesprawiedliwym światem.

Nie daj się wciągnąć

Radzenie sobie z czyimś toksycznym zachowaniem może być dla ciebie wyczerpujące emocjonalnie. Osoba, która ciągle narzeka, zawsze ma nową historię o niesprawiedliwym traktowaniu, z czasem może również ciebie oskarżać o krzywdzenie lub brak dbałości o jej potrzeby. Oprzyj się pokusie, tłumaczenia czy próby „naprawiania” tej osoby, jeśli jest głucha na racjonalne argumenty. Zamiast tego odpowiedz prostym: „Przykro mi, że tak to czujesz / tak to postrzegasz” i… na tym poprzestań.

Zwróć uwagę na to, jak się czujesz

Czasami po prostu uświadomienie sobie, jak toksyczne zachowanie wpływa na ciebie, może pomóc ci lepiej poruszać się w interakcji. Ludzie pod wpływem emocji czasami mówią niegrzeczne lub bolesne rzeczy, których nie mają na myśli. Nie ma osoby na świecie, która czuje się świetnie przez cały czas, a zły nastrój tej osoby może udzielić się również nam. To niekoniecznie jest toksyczne.

Zadaj sobie jednak pytanie, czy poniżanie, kłamstwa lub inne rodzaje emocjonalnego i werbalnego znęcania się charakteryzują większość twoich interakcji z konkretną osoba. Czy potrafi przeprosić? Czy zauważa jak to, co mówi lub robi, wpływa na Ciebie?

Osobiste zmagania nie usprawiedliwiają nadużyć i nie musisz też tego akceptować.

Zakomunikuj jak się czujesz

Ktoś, kto plotkuje , manipuluje innymi lub tworzy dramatyczne sytuacje, może nie zdawać sobie sprawy, jak jego zachowanie wpływa na ciebie lub kogokolwiek innego. Otwarta rozmowa może pomóc tej osobie uświadomić sobie, że takie zachowanie jest niedopuszczalne. Aby zachować neutralność, staraj się używać komunikatów „ja”, które są mniej oskarżycielskie dla drugiej osoby, i wyznaczaj granice, które Ci odpowiadają.

Oto kilka przykładów komunikatów tego typu:

„Czuję się nieswojo, kiedy słyszę niemiłe rzeczy o naszych współpracownikach. Nie będę uczestniczyć w tych rozmowach”.

„Cenię zaufanie w przyjaźni, więc jeśli znowu mnie okłamiesz nie będę kontynuować tej przyjaźni”.

Postaw siebie na pierwszym miejscu

Zachowanie nie musi być obraźliwe lub złośliwe, aby było toksyczne. Inne zachowania mogą być równie szkodliwe. Na przykład jeśli dana osoba „rozpaczliwie potrzebuje” twojej pomocy, aby wydostać ją z opresji – za każdym razem, gdy ją widzisz. Układ, w którym „zawsze dajesz, a oni zawsze biorą”, albo czujesz, że „ich stabilność emocjonalna zależy od ciebie” również może zaburzać twoją kondycję psychiczną. Możesz z pewnych powodów cenić relację z „trudną osobą”, ale nie oferuj wsparcia ryzykując własnym dobrem.

„Zdrowe relacje obejmują dawanie i branie” – innymi słowy, oferujesz wsparcie, ale też je otrzymujesz.

Dbanie o siebie wymaga upewnienia się, że masz wystarczająco dużo energii emocjonalnej, aby zaspokoić własne potrzeby. Może się tak nie zdarzyć, gdy dajesz wszystko komuś, kto nie oferuje niczego w zamian.

Okazuj współczucie, ale nie próbuj nikogo naprawiać
Ludzie mogą się zmienić, ale muszą chcieć włożyć w to własną pracę.

Możesz chcieć pomóc komuś, na kim ci zależy, zamiast wykreślać go całkowicie ze swojego życia. Pamiętaj jednak, że Ty również jesteś ważny. Możesz okazywać współczucie i życzliwość, prawdopodobnie jednak nie będziesz w stanie nikogo zmienić bez dobrej woli tej osoby.

Próba pomocy osobie w zmianie, zanim będzie gotowa, może jeszcze bardziej osłabić twoje zasoby emocjonalne.

Powiedz nie (i odejdź)

Masz trudności z odrzuceniem próśb innych ludzi? Nie jesteś sam. Trwanie przy odmowie może być również trudne, zwłaszcza gdy ktoś próbuje „odwrócić kota ogonem” i skłonić nas do zmiany zdania. Jeśli jednak zdecydujesz się powiedzieć „Nie”, bądź stanowczy – pamiętaj, że masz do tego pewne powody i pełne prawo. W przypadku toksycznych ludzi odmowa może być trudna, zwłaszcza, gdy sięgają po arsenał zachować wpędzający cię w poczucie winy lub używają dramatycznego wybuchu emocjonalnego. Musisz jednak wiedzieć, że im więcej ćwiczysz mówienie „nie” rzeczom, z którymi nie czujesz się komfortowo, tym łatwiejsze to się staje.

Pamiętaj, nie jesteś winny

Toksyczne zachowanie (np. obwinianie), którego jesteś „beneficjentem” może sprawić, że wciąż czujesz się, jakbyś zrobił coś złego – nawet jeśli na poziomie logicznym wiesz, że nie. Trudno jest stawić czoła atakom ze strony kogoś, kto zachowuje się toksycznie. „Toksyczny arsenał zachowania”, w skład którego wchodzi między innymi próby przekręcania twoich słów, oskarżanie cię o zranienie może skutkować tym, że w pewnym momencie możesz… sam „nadwyrężać mózg” myśląc co tym razem zrobiłeś źle. Pamiętaj!, w przypadku toksycznych osób, ich zachowanie i stan emocjonalny nie ma z tobą nic wspólnego. Wyznacz swoje granice i staraj się nie przejmować ich emocji. Weź głęboki oddech, aby się uspokoić lub poszukaj osoby, która rzuci inne spojrzenie na sytuację z w której uczestniczysz.

Stań się „niedostępny”

Ludzie, którzy zachowują się toksycznie, „często wyczuwają, na kim mogą żerować”. Mogą porzucić „żywiciela”, gdy zobaczą, że ich taktyka nie działa na Ciebie. Jeśli będziesz niedostępny, mogą w końcu przestać próbować cię angażować. Ta strategia może być szczególnie pomocna w pracy, gdzie z pewnością będziesz mieć wiele łatwych wymówek, takich jak:

„Przepraszam, mam za dużo pracy, by teraz rozmawiać”.

„Muszę się przygotować do tego spotkania, więc nie mogę rozmawiać”

Możesz spotkać się z bierno-agresywnymi uwagami lub jawnymi oskarżeniami, kiedy będziesz szukać wymówek. Staraj się nie odpowiadać, nawet jeśli czujesz się zdenerwowany. Pamiętaj: tu nie chodzi o ciebie, toksyczna osoba próbuje zaspokoić swoje potrzeby.

Ogranicz kontakt

Czy boisz się kontaktu z konkretną osobą? Przed spotkaniem czujesz się wcześniej niespokojny lub zestresowany? Potraktuj te uczucia jako znak, że możesz chcieć ją mniej widzieć. Ludzie, którzy zachowują się toksycznie, zwykle koncentrują się na sobie i na tym, czego one chcą. Mogą obwiniać Ciebie lub inne osoby za wszelkie problemy i wykazywać niewielkie zainteresowanie Twoimi uczuciami lub potrzebami. Może to sprawić, że spędzanie z nimi czasu będzie nieprzyjemne.

Jeśli masz do czynienia z kimś, kto nie liczy się z twoimi potrzebami lub wielokrotnie przekracza twoje granice, rozważ ograniczenie kontaktu.

Co zrobić kiedy nie można uniknąć kontaktu z toksyczną osobą

Jeśli nie możesz całkowicie uniknąć lub ograniczyć czasu spędzanego z kimś, kto źle na ciebie wpływa nadal masz opcje.

Wyznacz granice

Granice są niezbędne, w każdej relacji

Wyznaczanie granic wymaga podjęcia decyzji, co będziesz tolerować, a czego nie. Jasno informuj o tych granicach i trzymaj się ich. Może nie masz nic przeciwko słuchaniu dramatycznych historii współpracownika, nawet tych oczywiście fikcyjnych i nie związanych z tobą. Ale np. już obelgi czy plotki o innych współpracownikach naruszają twoje granice. Kiedy więc współpracownik zaczyna kpić z innego współpracownika, zareaguj!, powiedz: „nie jestem zainteresowany tego typu rozmową”. Jeśli możesz, wyjdź z pokoju lub zmień przedmiot rozmowy.

Opracuj strategię „ewakuacji”

Jeśli utkniesz w toksycznej rozmowie i nie widzisz łatwego wyjścia, możesz martwić się, że odejście wydaje się niegrzeczne, zwłaszcza jeśli rozmawiasz z przełożonym. Jeśli przebywasz w dobrze znanym ci środowisku, pewnie znasz schemat powstawania „trudnych sytuacji”. Opracuj z wyprzedzeniem kilka strategii radzenia sobie, które możesz wyciągnąć w razie potrzeby. Jeśli dostrzegasz, że twój rozmówca „rozpędza się w złą stronę” spróbuj na przykład powiedzieć: „Przepraszam, ale muszę cię powstrzymać. Mam dużo pracy, muszę skończyć „x” dzisiaj” lub„ Przepraszam, czekam na ważny telefon i nie mogę teraz rozmawiać”.

Zmień swoją rutynę

Czy członek rodziny zawsze cię zalewa swoimi żalami, gdy się uczysz, lub zatrzymuje cię w drodze do pracy? Może współpracownik zawsze narzeka przy lunchu, jak okropnie wszyscy go traktują. Idealnie byłoby, gdyby posiadali empatię i szanowali wyznaczone przez Ciebie granice, ale nie zawsze tak się dzieje.

Chociaż może wydawać się to niesprawiedliwe, wiedz, że łatwiej zmienić siebie i wypracować bardziej adaptacyjne strategie niż czekać na zmianę otoczenia

Zmiana rutyny, w której funkcjonujesz może pomóc ci wyjść z błędnego schematu. Spróbuj działać w myśl zasad TSR: Jeśli coś nie działa, nie rób tego więcej; rób coś innego (porzuć zachowania, które nie przynoszą pozytywnych zmian; szukaj innych sposobów na rozwiązanie trudności), jeśli coś się nie zepsuło, nie naprawiaj tego (nie komplikuj problemów, zacznij od prostych rozwiązań).

Unikanie członków rodziny może być trudniejsze. Spróbuj przeprowadzić pełną szacunku, ale stanowczą rozmowę o konieczności skupienia się na nauce. Jeśli jesteś w drodze do wyjścia, poćwicz strategię szybkiego wyjścia: „Przepraszam, muszę iść bo się spóźnię!”

Zachęć do skorzystania z fachowej pomocy

Często trudno jest zrozumieć, dlaczego ludzie zachowują się toksycznie. Czasami może pomóc wzięcie pod uwagę, że mogą mieć do czynienia z pewnymi osobistymi wyzwaniami, które powodują ich cierpienia. To nie usprawiedliwia problematycznego zachowania, ale może pomóc w jego wyjaśnieniu. Jeśli masz bliskie relacje z kimś, kto zachowuje się toksycznie, rozważ wskazanie niektórych szkodliwych zachowań i wyjaśnienie, jak wpływają one na innych (jeśli czujesz się na siłach by to zrobić). Jeśli są otwarci, zachęć ich, aby porozmawiali z terapeutą o tym, dlaczego zachowują się w ten sposób.

Psychoterapia może pomóc ludziom zidentyfikować problematyczne zachowania i nauczyć się zarządzać swoimi emocjami i reakcjami w zdrowszy sposób

Zachowaj spokój

Możesz się zastanawiać, jak można zachować spokój w kontakcie z osobą, kiedy samo myślenie o skrzyżowaniu waszych ścieżek przyprawia Cię o palpitacje serca.

Co możesz zrobić w niekomfortowej dla Ciebie sytuacji?

Skup się na swoim ciele: oddychaj powoli i głęboko. Spróbuj rozluźnić mięśnie zamiast je napinać.
Popatrz z innej perspektywy: Słowa wypowiadane przez toksyczną osobę, to jej punkt widzenia, jej potrzeby, jej emocje – zamiast przejmować automatycznie jej „mapy świata” pomyśl: czego Ty potrzebujesz? Co Ty o tym myślisz? Co Ty czujesz? Co Tobie „robi” ta interakcja?
Zarządzaj tym co się dzieje. Poszukaj obszarów, na które masz wpływ. Zmień postawę, zajmij się „czymś innym” lub wyjdź. Zawsze możesz zrobić „coś” co zmieni dynamikę interakcji. Wypracuj strategię. Zastanów się na co godzisz się uczestnicząc w waszej interakcji.

Pracuj z terapeutą

Jeśli musisz pozostać w kontakcie z tą osobą, rozważ skorzystanie z pomocy specjalisty zdrowia psychicznego. Terapeuci są przeszkoleni, aby pomagać ludziom radzić sobie z trudnymi sytuacjami, takimi jak te, i mogą oferować współczujące, pozbawione osądów wsparcie, które pasuje do twoich okoliczności.

Najważniejsze

Czasami odcięcie toksycznych ludzi od swojego życia może wydawać się jedynym sposobem na uniknięcie cierpienia. Jednak nie zawsze jest to wykonalne. Jeśli musisz spędzać czas z kimś, kto wykazuje toksyczne zachowanie, przypomnij sobie, że ich działania nie są twoją winą ani twoją odpowiedzialnością. Ważne jest, aby wiedzieli, czego nie zamierzasz tolerować. Zadbaj o siebie, postaw granice i stań się ich strażnikiem.

Udostępniając (poniżej szybka opcja), “lajkując” pomagasz dotrzeć temu artykułowi do większej liczby osób. Jeśli możesz podziel się tym artykułem ze znajomymi.