Zespół niespokojnych nóg – przyczyny i objawy

Zespół niespokojnych nóg (restless legs syndrome – RLS) jest dolegliwością, którą klinicyści czasem lekceważą, ponieważ dla nikogo nie stanowi poważnego zagrożenia, ale dla osób nią dotkniętych jest źródłem prawdziwej udręki. Jest to prawie niedający się opisać dyskomfort, zwykle niebolesny, odczuwany głęboko w podudziu, który ustępuje jedynie pod wpływem ruchu, co wywołuje nieodpartą chęć zmiany pozycji nogi co kilka sekund. Od pacjentów usłyszysz, że jest to doznanie przypominające swędzenie, mrowienie lub „pełzanie”, ale żadne z tych określeń nie oddaje dobrze zaburzenia, które powoduje pozornie błahe dolegliwości, nie do wyobrażenia przez kogoś, kto ich nie doświadczył.

Zespół niespokojnych nóg objawy

To częste zaburzenie zaczynające się na ogół przed porą snu utrudnia zasypianie, czasami zaś budzi w nocy. Jest ono powiązane z zaburzonym snu i skróconym czasem snu. Ulgę mogą przynieść różne rzeczy — chodzenie rozciąganie się, nacieranie, nawet jazda na rowerze stacjonarnym. Problem polega na tym, że każda z tych metod coraz bardziej rozbudza. Poza odczuciem znużenia następnego dnia RLS może prowadzić do depresji i lęku. Na ogół jego nasilenie słabnie w ciągu nocy, co pozwala na bardziej regenerujący sen nad ranem. Ogólnie biorąc, z czasem jego nasilenie rośnie, choć w ciągu tygodni może się zwiększać i zmniejszać.

Zespół niespokojnych nóg przyczyny

Zespół niespokojnych nóg w niemal 50% przypadków jest związany z innymi zaburzeniami somatycznymi lub neurologicznymi, stosowanymi lekami albo przyjmowanymi substancjami.

RLS został powiązany z dużą depresją, zaburzeniem lękowym uogólnionym, zaburzeniem stresowym pourazowym i zaburzeniem z napadami paniki.

Nikt nie jest tak naprawdę pewien przyczyn występowania RLS, chociaż może on mieć związek z neuroprzekaźnikiem dopaminą. Często skarżą się na to zaburzenie pacjenci z chorobą Parkinsona, u których nieprawidłowo funkcjonują jądra podstawne. Dolegliwości te zgłasza jedna czwarta kobiet w ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze. Występują one również w zaburzeniach neurologicznych, takich jak neuropatia i stwardnienie rozsiane, a także w przypadkach niedoboru żelaza i niewydolności nerek. RLS mogą zaostrzać leki, w tym leki przeciwhistaminowe, preparaty przeciw nudnościom, mirtazapina (Remeron) i niektóre inne leki przeciwdepresyjne. Skutki łagodnego obturacyjnego bezdechu sennego mogą czasami przypominać okresowe ruchy kończyn.

Zespół niespokojnych nóg a zaburzenia snu

Dlaczego RLS jest w ogóle łączone z zaburzeniem snu? Co on ma wspólnego ze snem? Po pierwsze, RLS ma pewien komponent dobowy przypominający zmienność innych problemów dotyczących snu. Po drugie, może on opóźnić początek snu, a czasami nawet budzić pacjentów w nocy. Po trzecie, RLS prowadzi niekiedy do nadmiernej senności w ciągu dnia, będącej częstą przyczyną cierpienia lub ograniczenia funkcjonowania. Jeśli argumenty te nie przemawiają do ciebie od razu, proponuję, abyś się z tym… przespał.

Zasadnicze cechy zespołu niespokojnych nóg

Nieprzyjemne doznania w nogach stanowią impuls do poruszania nimi, co na ogół łagodzi objawy. Nogi są najbardziej niespokojne w porze wieczornej lub później.

Czego nie wolno lekceważyć:

• Czas trwania (co najmniej 3 razy w tygodniu przez co najmniej 3 miesiące)
• Cierpienie lub niepełnosprawność (ograniczenie funkcjonowania zawodowego/szkolnego, społecznego lub osobistego)
• Diagnoza różnicowa (zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych, zaburzenia somatyczne)

Rozpoznanie zespołu niespokojnych nóg i leczenie

Stwierdzenie RLS bazuje przede wszystkim na dokładnym wywiadzie przeprowadzonym z pacjentem oraz wykluczeniu innych chorób (na drodze badań laboratoryjnych) i zaburzeń neurologicznych. W przypadku pozytywnej diagnozy lekarze zalecają stosowanie suplementów witaminowych uzupełniających dawki: żelaza, magnezu, witamin C oraz B6 (pirydoksyny) i B12 (kobalamina). Ważne jest, żeby sięgnąć po preparat rekomendowany przez lekarza – nie każdy bowiem suplement zawiera pożądane proporcje składników. W niektórych przypadkach terapia witaminowa może okazać się niewystarczająca. Można wtedy sięgnąć po medykamenty przepisywane na receptę, np. leki dopaminergiczne, opioidowe, przeciwpadaczkowe lub benzodiazepiny. Trzeba jednak pamiętać, że ich przyjmowanie może mieć skutki uboczne, a ich dawkowanie musi być bezwzględnie konsultowane z lekarzem. Osobom borykającym się z RLS zaleca się także ćwiczenia relaksacyjne oraz odstawienie używek – kawy i alkoholu. Syndrom niespokojnych nóg nie jest leczony u kobiet w ciąży, a jego objawy ustępują po porodzie.

Udostępniając (poniżej szybka opcja), “lajkując” pomagasz dotrzeć temu artykułowi do większej liczby osób. Jeśli możesz podziel się tym artykułem ze znajomymi.