Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) stała się wiodącym „lekarstwem na niepokój” i nie bez powodu. Badania wskazują, że CBT może skutecznie wyleczyć zaburzenie lękowe po zaledwie 8 sesjach. Ze względu na dużą częstotliwość występowania zaburzeń lękowych (18% populacji dorosłych w Polsce spełnia kryteria diagnostyczne zaburzenia lękowego przynajmniej raz w ciągu roku), warto mieć rozeznanie najlepszych praktyka w leczeniu.
Ten artykuł zapewni Ci ogólny przegląd technik najczęściej wykorzystywanych w terapii zaburzeń lękowych bez zbytniego zagłębiania się w pojedynczą diagnozę. Oczywiście nie są to wszystkie techniki wykorzystywane podczas terapii. Uważam, że w pracy z klientem ważne jest, aby być elastycznym i stosować najlepszą ocenę kliniczną. Ile ludzi tyle indywidualnych rozwiązań.
Terapia poznawczo-behawioralna lęku
Podejście poznawczo-behawioralne opiera się na identyfikacji i modyfikowaniu, myśli i zachowań danej osoby, które wchodząc ze sobą w interakcje skutkują wywołaniem lęku. Terapeuci pracują z klientami, aby rozpoznać, w jaki sposób negatywne wzorce myślenia wpływają na uczucia i zachowania danej osoby. Oto przykład tego, jak dwie różne osoby mogą reagować odmiennie na tę samą sytuację, w zależności od sposobu myślenia:
| Sytuacja: Musisz przedstawić prezentację przed dużą grupą osób (szansa na awans). | ||
|---|---|---|
| Myśl | Emocja | Zachowanie |
| Odpowiednio się przygotuję i wypadnę świetnie! | pewny siebie, entuzjastyczny | Tworzy i ćwiczy sposób prezentacji bez problemu |
| Założę się, że robię z siebie głupka na oczach wszystkich. | niespokojny, zmartwiony, przerażony | Odwleka przygotowania, próbuje wymigać się |
W tym przypadku terapeuta prowadzący terapię interweniuje, zmieniając negatywne wzorce myślenia, ucząc umiejętności relaksacyjnych i wpływa na zmianę zachowań, które prowadzą do pogorszenia się problemu. Pierwszym krokiem do zwiększenia motywacji klienta jest zapewnienie psychoedukacji na temat lęku.
Leczenie lęku za pomocą CBT
Lęk – psychoedukacja
Klient, który zmaga się z niepokojem często ma ograniczoną wiedzę na temat jego natury oraz własnego problemu. Może wiedzieć, że boi się węży, dużych grup ludzi lub samochodów etc. Może również mieć stałe poczucie niepokoju (lęk uogólniony), nie wiedząc dokładnie, o co chodzi. Dlatego wstępem do terapii powinna być konsultacja psychologiczna, w której są omawiane czynniki lub źródła wyzwalające lęk.
W jakich sytuacjach czujesz się najbardziej niespokojna / niespokojny? Co myślisz i jak reagujesz w takich sytuacjach? Jak wpływa to na Twoje życie?
Po tym, jak klient ma okazję porozmawiać o źródłach swojego niepokoju, terapeuta prowadzi psychoedukację.
Lęk to uczucie głębokiego dyskomfortu, który skłania ludzi do unikania budzących lęk bodźców. Niepokój definiowany jest przez unikanie .
Ważne jest, aby klient zrozumiał, że za każdym razem, gdy unika sytuacji powodującej niepokój, jego lęk „rośnie”. Mózg widzi to tak: „Kiedy unikam tej sytuacji, czuję się lepiej, myślę, że powinienem spróbować jej uniknąć następnym razem”. Spójrz na wykres poniżej, aby móc sobie wyobrazić, jak to działa w praktyce:
Prawo Yerkesa-Dodsona
Edukacja na temat prawa Yerkesa-Dodsona pomaga klientowi zrozumieć, dlaczego cierpi z powodu odczuwania lęku, jak nad nim zapanować i wyjaśnia dlaczego pewna ilość lęku może być korzystna. Prawo Yerkesa-Dodsona stwierdza, że zarówno zbyt niski jak i zbyt duży poziom niepokoju jest szkodliwy.
Osoba osiąga optymalną wydajność funkcjonując z umiarkowanym poziomem lęku.
Osoba, która nie odczuwa lęku, ma niewielką motywację do wypełniania swoich obowiązków, osoba funkcjonująca z nadmiernym lękiem próbuje uniknąć tej sytuacji lub źle funkcjonuje z powodu swoich objawów. Jednak osoba z umiarkowanym poziomem lęku jest zmotywowana do przygotowania się, koncentracji lub zrobienia wszystkiego, co jest niezbędne dla wykonania konkretnego działania, bez osłabiania lub unikania.
| Sytuacja: Musisz przedstawić prezentację przed dużą grupą. | ||
|---|---|---|
| Bez lęku | Umiarkowany niepokój | Silny niepokój |
| Prezentacja…..? Eh, nie jest to jakoś szczególnie ważne. Jakoś przez to zwyczajnie przebrnę. | Wiem, że mogę to zrobić bardzo dobrze, ale muszę być przygotowany. Stworzę ją i będę ćwiczył, zanim będę musiał wystąpić. | To jest ponad moje możliwości. Będę wyglądał jak głupiec. Jak mogę wyjść z tej sytuacji? Czuję się po prostu chory, na samą myśl o tym. |
Ważne jest, aby poinformować klienta o objawach i typowych reakcjach na niepokój. Wszyscy inaczej traktują swoje emocje, terapeuta pomaga klientowi określić, co robi, gdy jest zaniepokojony. Pobudzenie, pocenie się, drażnienie, myślenie o sytuacji non-stop, bezsenność, nudności, gryzienie paznokci, unikanie – znajomość typowych objawów, pomaga klientowi stać się bardziej świadomym, sytuacji, w której doświadcza lęku. Ważne jest, aby klient rozpoznał, kiedy odczuwają niepokój, ponieważ następnym krokiem w procesie leczenia lęku będzie modyfikacja zachowań oraz myśli w takich sytuacjach.
Więcej o zaburzeniach lękowych.
Zostaw w komentarzu informację czy ten artykuł był dla ciebie przydatny. Możesz go również ocenić, klikając w gwiazdki pod artykułem. Komentując, udostępniając (poniżej szybka opcja), “lajkując” doceniasz moją pracę i pomagasz dotrzeć temu artykułowi do większej liczby osób. DZIĘKUJĘ <3
